Сакајќи да ги разнишаме предрасудите поврзани со планирањето на семејството и правото на родителство, разговаравме со Елена Ѓурчиновска, жена со церебрална парализа и хемипареза, која во 2018 година беше бремена и сингл. Денес е мајка на двегодишниот Огнен и со задоволство ја раскажа својата приказна за да охрабри и други жени со попреченост да ја уживаат својата репродуктивна слобода. Приказна која недвосмислено покажува дека како и за сѐ друго кога се лицата со попреченост во прашање, попреченоста не е никојпат пречка туку се стереотипите, предрасудите, физичките бариери во јавно-здравствениот систем и недостигот на сервиси за нивна поддршка во локалната заедница.
Првиот дел од интервјуто е достапен на следниот линк.
ХЕРА: Што ти беше најголемиот предизвик како мајка со бебе? Како мајка на дете кое проодува?
Елена: Огнен беше мирно бебе. Сите во моето семејство работеа и се враќаа многу доцна од работа, па во првите десетина месеци, најголемиот дел од времето го поминував сама со него. Имаше тешкотии, но се снаоѓав, сама се справував со секој предизвик како знам и умеам, учев да бидам мајка. Во првите денови најголемиот страв ми беше држењето на Огнен кој како и сите бебиња не можеше самостојно да ја држи главата. Поради мојата попреченост, не можам да ја користам десната рака, па барав начин како да го земам и да го држам за да биде безбеден, за да не го повредам, да не ми падне. Некогаш и вртев околу креветот за да соодветно се наместам и со едната рака да го земам и држам безбедно. Си научив моја техника. Тој ми даваше сила. Конечно почувствував што значи безусловно да сакаш некого, но и колку некој може да ми треба мене. Бакнувајќи го и гушкајќи го, сфатив дека тој ми е смислата на животот, сфатив зошто живеам и сфатив дека тој е причина за топлината во моето срце.
ХЕРА: Како би го опишала периодот од излегувањето од болница до оваа возраст на Огнен?
Елена: Најубавиот период во мојот живот! Откако се роди Огнен, животот ми доби друга димензија, а бидејќи за мајчинството нема копче „стоп“, јас го избришав зборот „не можам“ од мојот речник.
Имаше само 4 месеци кога кажа „Ајде“. Огнен прооде на 14 месеци и токму тогаш ми беше потребна најголемата поддршка и помош. Поради мојата состојба, ја завлекувам ногата и ми беше многу тешко да го следам во проодувањето. Па, тоа го правеа сестра ми и моите родители. Сè што доаѓа со растот и развојот го правиме и го поминуваме заедно Огнен и јас. Важно, точно знам кога ми е потребна помош и кој може да ми помогне.
Неодамна наполни 2 години, сега трча, буквално не застанува ни за миг, играме со автобуси, камиони, кукли, коцки, а многу сака да игра и со топка и да ги плаши папагалите. Читаме приказни, раскажуваме, а најмогу се гушкаме и галиме. Забавно ни е нон-стоп. Сака животни, особено мачиња.
Огнен ми е љубов и сè што ми треба за да сум среќна. Ме прави посилна и подобра личност. Секојдневно учиме еден од друг. Велат, врската помеѓу мајката и синот е невидлива, но моќна сила што ја спознале само оние што имаат син. Еве, лично потврдувам дека е така.
ХЕРА: Од каде добиваш најголема поддршка?
Елена: Најголема подршка имам од моето семејство. Откако тргнав на работа, Огнен го чуваат моите. Сакав да оди во градинка бидејќи сметам дека треба да поминува време со деца, меѓутоа пандемијата ни ги промени плановите. Сега многу е поврзан со баба му, а јас сум мирна зашто знам дека е во сигурни раце додека сум отсутна. Среќа е што имам поддршка од семејството, затоа што во системот дополнителен систем на поддршка нема. Државата мора да размислува за отворање и постоење на сервиси за поддршка во локалната заедница за сите кои немаат поддршка од семејството или имаат, но е ограничена.
ХЕРА: Што е потребно за да може жена со попреченост да се реализира како мајка? Каква поддршка ти е потребна, каде можеш да ја добиеш?
Елена: Потребна е, пред сè, желба. Опции има, единствено треба да се насочат кон тоа што го сакаат и да го изберат најдобриот и најпогоден начин за нив. Најпотребна е поддршката од блиски луѓе, но и правилната едукација, точните информации од стручни лица. Лично, многу ми користеа обуките што ги организираше ХЕРА. Понатаму, мора да постојат сервиси за поддршка во локалната заедница. Може и да се формираат групи за самопомош и поддршка, како и обуки за родителство и родителски вештини.
ХЕРА: Што би им порачала на девојките и жените со попреченост што сакаат да станат мајки?
Елена: Секој има право да формира семејство и секој има право на мајчинство, без разлика дали има или нема попреченост. Тоа е едно од основните човекови права, право кои никој не смее да го оспори. Доколку имате желба да се реализирате како мајки, не дозволувајте да ве предомислат прашањата на комшиите и стереотипите во општеството. Јас не дозволив тоа да ме поколеба. Баш напротив, таквите коментари ми дадоа поголема сила за да покажам дека можам затоа што сакам.
