Kuvendi i RMV në mënyrë jashtëzakonisht jotransparente dhe keqdashëse e filloi procedurën për emërimin e Avokatit të ri të Popullit.
Në seancën e 22-të plenare, të mbajtur më 26.11.2020, Kuvendi miratoi një Vendim për shpalljen e konkursit për zgjedhjen e Avokatit të Popullit. Duke marrë parasysh interesin publik për zgjedhjen e njeriut të parë të institucionit më të madh kombëtar për të drejtat e njeriut, si dhe respektimin e Parimeve të Parisit për Institucionin Kombëtar të të Drejtave të Njeriut të OKB[1] dhe Parimet për Mbrojtjen dhe Promovimin e Ombudsmanit të Komisionit të Venecias[2], Rrjeti për mbrojtjen nga diskriminimi më shumë herë apeloi që vendimi për shpalljen e konkursit për zgjedhjen e Avokatit të Popullit të bëhet publik dhe transparent. Në vend të kësaj, Kuvendi i RMV-së e publikoi këtë vendim vetëm në Gazetën zyrtare nr. 285 të datës 30.11.2020 dhe në tre media të shkruara: Sloboden Peçat, Nova Makedonija dhe Koha.
Duke pasur parasysh trendin shumëvjeçar të braktisjes së mediave të shkruara dhe rritjen e leximit dhe informacionit nga mediat elektronike, mund të konkludohet se publikimi i tillë i konkursit është tendencioz në mënyrë që të informojë publikun sa më pak të jetë e mundur, ndërsa me këtë edhe kandidatët potencial të interesuar për paraqitje në konkurs. Asnjë media e madhe elektronike, duke përfshirë mediat e shkruara të lartpërmendura në faqet e tyre të internetit, nuk ka marrë publikuar informacion në lidhje me konkursin për zgjedhje të Ombudsmanit. Kjo është veçanërisht simptomatike sepse më shumë media të mëdha kanë raportuar vazhdimisht mbi nevojën për të shpallur konkurs për zgjedhjen e një Ombudsmani të ri dhe kjo tregon se Kuvendi nuk i ka informuar mediat as për këtë vendim. Për këtë dëshmon edhe fakti se asnjë organizatë relevante vendase ose ndërkombëtare nuk ishte fare e njoftuar me publikimin e konkursit për zgjedhjen e Avokatit të ri të Popullit, as me afatin brenda të cilit kandidatët e interesuar mund të aplikonin për konkursin.
Për më tepër, mënyra e publikimit të vendimit për shpalljen e konkursit në ueb faqen e Kuvendit është e dëmshme. Të gjitha konkurset publike të Kuvendit janë publikuar në ueb faqen e Kuvendit në kategorinë “Konkurse”[3]. Deri në momentin e përgatitjes së këtij reagimi, konkursi për zgjedhjen e Avokatit ët ri të Popullit nuk mund të gjendet në këtë kategori, dhe vendimi për të mund të gjendet vetëm në rendin e ditës për seancën e 22-të, të botuar në seksionin “Seancat plenare”. Prandaj, është e qartë se qëllimi i Kuvendit është të fshehë konkursin nga sytë e publikut dhe të lërë më shumë hapësirë për negociata partiake në zgjedhjen e Avokatit të Popullit midis partive parlamentare.
Rrjeti për mbrojtjen nga diskriminimi gjithashtu i dënon edhe deputetët/et që votuan për propozim vendimin për shpalljen e konkursit për zgjedhjen e Avokati të ri të Popullit dhe nuk e informuan publikun për këtë, veçanërisht sepse ata e dinin mënyrën e botimit të konkursit publik.
Duke marrë parasysh që konkursi për zgjedhjen e Avokatit të ri të Popullit ka skaduar, dhe publikimi i tij është bërë në një mënyrë që shkel parimet e publicitetit, transparencës dhe konkurrencës në procedurën për zgjedhjen e Avokatit të ri të Popullit, të parapara nga Parimet e Parisit për një Institucion Kombëtar mbi të Drejtat e Njeriut të KB dhe Parimet për Mbrojtjen dhe Promovimin e Ombudsmanit të Komisionit të Venecias, Rrjeti për mbrojtjen nga diskriminimi kërkon nga Kuvendi i RMV që ta anulojë këtë konkurs dhe të shpallë publikisht dhe në mënyrë transparente një konkurs të ri për zgjedhjen e Avokatit të Popullit.
Kuvendi tashmë e ka përdorur këtë praktikë një herë kur publikon konkurs për anëtarët e Komisionit për parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi, kur anuloi konkursin nga qershori i vitit 2019 dhe kur shpalli një konkurs të ri për zgjedhjen e anëtarëve të Komisionit në dhjetor të vitit 2019.
Me të drejtë dyshojmë se konkursi nuk është shpërndarë qëllimisht në publik sepse kandidati për Avokat të Popullit tashmë është rënë dakord midis palëve. Prandaj, të gjitha premtimet për departizimin e shoqërisë dështojnë, veçanërisht për institucionet e pavarura për të drejtat e njeriut që kanë një mandat për të mbrojtur të drejtat e qytetarëve nga pushteti. Ne pyesim, si është e mundur që kandidati i caktuar përmes çelësit partiak të mbrojë në mënyrë efektive të drejtat e qytetarëve kur ato shkelen nga i njëjti pushtet?!
Premtimi për “një shoqërie për të gjithë” mbetet një frazë e zbrazët parazgjedhore nëse personeli i duhur nuk caktohet për të punuar në reformimin dhe avancimin e institucioneve kryesore që mbrojnë të drejtat dhe barazinë e qytetarëve. Emërimi partiak i kuadrove në këto institucione është në vetvete një tregues i qartë i mungesës së vullnetit për promovimin dhe respektimin e të drejtave të qytetarëve dhe moskujdesi për mirëqenien dhe përparimin e vendit. Avokati i Popullit është institucioni i fundit në të cilin duhet të vendosen kuadro joprofesionale të partive, sepse në këtë mënyrë shkelen dispozitat e Kushtetutës që garantojnë pavarësinë e institucionit.
Personi për kontakt: Igor Jadrovski | (02) 3119 073
[1] Paris Principles https://nhri.ohchr.org/EN/AboutUs/Pages/ParisPrinciples.aspx
[2] Principles on the protection and promotion of the Ombudsman institution https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default.aspx?pdffile=CDL-AD(2019)005-e
[3] https://www.sobranie.mk/oglasi.nspx
