Gjetjet nga pilot studimi tregojnë se me këtë qasje mund të arrijmë më me sukses objektivat për t’i dhënë fund epidemisë së HIV-it.
Këtë javë, në Shkup, HERA – Asociacioni për Edukim dhe Hulumtim Shëndetësor e organizoi eventin publik “Vetë-testimi për HIV në Maqedoni: mundësitë për përmirësimin e diagnozës dhe arritjen e qëllimeve globale për përfundimin e epidemisë së HIV-it” ku u prezantuan gjetjet nga vlerësimi i pilot-programit për vetë-testim të HIV përmes internetit, të cilat HERA i finalizoi vitin e kaluar. Në mesin e pjesëmarrësve ishin përfaqësues të Komisionit Kombëtar të HIV-it, Ministrisë së Shëndetësisë, Fondit për Sigurim Shëndetësor, Grupit parlamentar ndërpartiak për HIV dhe shëndetin seksual dhe riprodhues dhe organizatat përkatëse të shoqërisë civile.
Duke përdorur modelin e ofrimit të shërbimit të vetë-testimit të HIV përmes internetit, pilot programi tregoi se kjo qasje është jashtëzakonisht e pranueshme për përdoruesit e grupit të synuar, të cilët janë gjithashtu të kënaqur nga vetë shërbimin. Gjithashtu, pilot programi rezultoi shumë i suksesshëm në identifikimin e personave të padiagnostikuar me HIV: nga vetë-testet e kryera për HIV-in, 1,68% ishin raste të reja me HIV krahasuar me 0,02% të zbuluar në qendrat për shëndet publik në vitin 2021.
Në vetë-testimin e HIV-it, personi vetë e merr mostrën nga pështyma ose gjaku i tij dhe më pas bën testin e HIV-it dhe e interpreton rezultatin, zakonisht në një mjedis privat. Kompletet e vetë-testimit të HIV janë të ngjashme me testet e shpejta diagnostikuese për Covid-19. Me to thjeshtësohet testimi për HIV sepse mund të kryhet në shtëpi, në mënyrë më diskrete, duke shmangur kontaktin fizik me ofruesit e shërbimeve të testimit të HIV-it, siç është rasti në objektet shëndetësore apo në shërbimet e organizatave të shoqërisë civile. Me dorëzimin e kompletit, opsioni i vetë-testimit bëhet i disponueshëm në çdo vend në të gjithë vendin, gjë që hap mundësinë e përmirësimit të ndjeshëm të diagnostikimit të infeksionit HIV. Kjo është arsyeja kryesore pse në vitin 2019 Organizata Botërore e Shëndetësisë rekomandoi fuqimisht që të ofrohet vetë-testimi i HIV-it si një qasje shtesë ndaj shërbimeve të testimit për HIV.
Duke pasur parasysh suksesin e pilot programit, shërbimet për vetë-testim për HIV-in përmes internetit duhet të kenë përparësi dhe të financohen përmes programit kombëtar për HIV. Ministria e Shëndetësisë duhet të miratojë udhëzime kombëtare për testimin e HIV-it, të sigurojë ofrimin e vazhdueshëm të testeve të shpejta të HIV-it, duke përfshirë vetë-testet, dhe të marrë masa për të inkurajuar dhe mundësuar që vetë-testimi i HIV të bëhet i disponueshëm për blerje private në farmaci. Gjithashtu duhet të forcojë mbështetjen dhe të përmirësojë mekanizmat për përfshirjen e organizatave të shoqërisë civile në sistemin e kujdesit shëndetësor.
Sipas Qendrës Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve, në vitin 2021 janë diagnostikuar vetëm 70% e numrit të përgjithshëm të vlerësuar të personave të infektuar me HIV në Maqedoni. Nga ana tjetër, synimi global deri në vitin 2025 është që 95% e njerëzve që jetojnë me HIV të diagnostikohen, 95% e atyre që diagnostikohen të vendosen në terapi dhe për 95% të tyre të arrijnë dhe ruajnë shtypjen e plotë të virusit HIV në gjak. Vendi ynë është angazhuar të rrisë mbështetjen financiare për këto masa për të arritur objektivat globale për reduktimin e epidemisë së HIV-it dhe përfundimin e saj deri në vitin 2030.
Programi i vetë-testimit të HIV-it u zbatua me mbështetjen e Aleancës për Shëndet Publik të Ukrainës dhe Federatës Ndërkombëtare për Planifikim të Familjes. Pilot programi i vetë-testimit të HIV përmes internetit u zhvillua nga tetori 2021 deri në korrik 2022. Bazuar në vlerësimin e tij, modeli u zgjerua në mënyrë që shërbimi i vetë-testimit të HIV-it, përveçse online, tashmë ofrohet edhe përmes shoqatave të komunitetit të prekur nga HIV.
